Stop met praten. Start met voelen.
Oké, misschien wordt deze post wat stellig, maar een feit is dat woordtaal belangrijker wordt gevonden dan gevoelstaal. Naarmate we als klein kind ouder worden delft de gevoelstaal het onderspit en wordt niet meer opgepikt. Of iemands gevoelens zijn alleen welkom als het de ander uitkomt.
Zodra kindjes beginnen met praten, schakelen veel ouders, peuter- en kleuterjuffen en noem maar op, ongemerkt over op de logica van het woord in plaats van de logica van het lichaam, van de gevoelstaal. Natuurlijk gebeurt dit vanuit onwetendheid en met de beste bedoelingen.
Zeker als kinderen voor hun leeftijd een rijke woordenschat hebben, wordt hen steeds meer verteld en uitgelegd. Dat is jammer. Om verschillende redenen. Ten eerste: woorden ‘kennen’ is iets anders dan woorden ‘bevatten’. Daarnaast is het besef van tijd nog verre van ontwikkeld. Zo zei mijn kleindochter van drie onlangs: ‘Opa, toen ik gisteren groot was, was ik ook in IJsland geweest.’
Gisteren, morgen, vroeger, straks, later als je groter bent… Het zegt kleintjes vaak niets. Immers, hun hersenen zijn nog volop in ontwikkeling, ook als het gaat om het kunnen bevatten van zoiets abstracts als tijd en ruimte.
Mensen, ook die kleintjes en de allerkleinsten, leren vooral door te doen. Door te ervaren, bewegen, doorleven. Van onbewust onbekwaam via vallen en opstaan, aanmoedigen en passend ondersteunen naar onbewust bekwaam.
Nog iets over praten en voelen: wat gebeurt er als kleine kinderen boos of koppig zijn? Hun lichaam ervaart stress. Het sympathische zenuwstelsel wordt geactiveerd en er komt energie vrij die geuit moet worden. Pure levensenergie! En bij het gezond uiten hiervan hebben ze hulp nodig, want ze kunnen zichzelf nog niet goed reguleren. Co-regulatie dus.
Maar hoe wordt er vaak gereageerd? Met uitsluiting in plaats van insluiting. Ga jij maar even afkoelen, ga maar op de gang, ga maar even naar je kamer. De levensenergie is niet welkom. Of het kind wordt afgeleid. AU!!! Er wordt gepraat terwijl het lichaam schreeuwt om contact. En als een kindje uit zichzelf zich al terugtrekt en wegloopt, dan wordt er vaak gezegd: laat hem / haar maar even. AU!!!
Wat krijgt zo’n kind onderhuids als boodschap mee? Jouw gevoelens mogen er niet zijn. Jouw emoties zijn alleen welkom zijn als ze leuk, lief en aardig zijn. En dat ze het fysiek en zelf maar moeten uitvinden.
Al schrijvend merk ik dat ik mezelf hierover kan opwinden en me tegelijk verdrietig voel. Wat natuurlijk ook iets zegt over mijn eigen jeugdervaringen. Maar goed, ik gun alle kleintjes en ouders meer voelen en minder praten. Want voelen is de taal die onder je huid kruipt en zich nestelt in elke cel van ons lichaam. Dus laat het vooral goede fysieke en emotionele ervaringen zijn die zich gaan nestelen en zo een warm thuis creëren voor het opgroeiende kind zelf en iedereen die ze in hun latere leven nog zullen ontmoeten.
Foto: Janko Ferlic, Unsplash