Even iets over ter zake, terzijde en terloops…
Zou het menseigen zijn, maar dat veel mensen het verleerd zijn? Of zou het juist niet menseigen zijn? Om het leven de tijd te geven om geleefd te worden. Om het te leven zoals het leven dit bedenkt of bedacht heeft.
Ik haal natuurlijk een oude koe uit de sloot door te zeggen dat het ‘tegenwoordig allemaal snel en resultaatgericht’ moet zijn. Kom snel ter zake want dan kunnen we weer verder. Effect op korte termijn lijkt belangrijker dan duurzaam resultaat. De tijd waarin dingen hun tijd kregen, lijkt steeds langer geleden.
Ik wil daar niet in meegaan. Althans, daar streef ik naar. En doorgaans lukt me dat aardig. Want dingen hebben nu eenmaal hun tijd nodig. Of, om met de woorden van Morrissey van The Smiths te spreken: “These things take time’.
In mijn praktijk zie ik soms cliënten die meteen ter zake willen komen. Ze verwachten in één sessie van mij ‘de oplossing’ te krijgen voor hun probleem. Lees: de oplossing voor iets waarvan ze nog niet weten dat daar iets heel anders aan ten grondslag ligt.
Door de IFS-bril bekeken zijn dat overtuigingen van flinke managers die graag willen voorkomen dat het dieper gaat dan ze aankunnen. Dat het pijn gaat doen. Of zelfs: dat het opgelost gaat worden. Want stel je voor, wat moeten ze dan!
De managers willen ter zake komen, over de pijn heen vliegen en zichzelf en de buitenwereld het idee geven dat ze er toch alles aan doen om van het probleem af te komen. Of dat er bij nader inzien geen probleem is. Maar daar trappen we natuurlijk niet in, al laten we dat niet merken.
Daarom ben ik altijd gespitst op hetgeen tussen neus en lippen door genoemd wordt. Dingen die volgens deze managers ‘natuurlijk niet ter zake doen’ maar gewoon ‘even vermeld moeten worden’ en die ik vooral terzijde kan schuiven. Of meteen weer mag vergeten. Ja ja…
Ter zake, terzijde en terloops. Juist dat wat zich terloops even laat zien of horen of voelen blijkt vaak de sleutel tot datgene wat er wel is en nog niet genoemd kan of mag worden.. Zoals wanneer iemand al vertellend terloops even een bepaalde beweging maakt, of als er een minuscule verandering in de mimiek is waar te nemen, of heel snel nog even iets aanvult.
Het hele(nde) verhaal zit vaak verborgen in een detail. Wat trouwens al jaren mijn lijfspreuk is: the story is in the detail. En die details worden doorgaans gecommuniceerd via het (getraumatiseerde) lichaam.
Aangezien ons lichaam geen tijd kent, trekt ons lichaam zich natuurlijk niets aan van alles wat meteen ter zake moet komen. Die tijd is iets voor ons hoofd. Maar het lichaam zal alles op z’n tijd vertellen, als het maar veilig genoeg voelt. Dingen hebben nu eenmaal hun tijd nodig, en heftige dingen al helemaal.